Савол: Оят ва ҳадисларда она ҳақининг аҳамияти катта эканлиги, шу жиҳатдан аёлнинг эркакдан устун эканлиги айтилади. Устунлигининг жинси билан алоқаси борми?

Жавоб: Динимизда ирқ, ранг ва жинс устунлиги йўқ. Устунлик тақвога, Аллоҳ олдидаги даражасига кўрадир. Мусулмон бўлган ҳабаш аёл, мусулмон бўлмаган оқ рангли бир қиролдан устундир. Ҳатто қиёслаб ҳам бўлмайди. Бири абадий Жаннатлик, наригиси эса абадий Жаҳаннамликдир.

Она ҳақи аҳамиятлидир. Онага ҳурмат ва хизмат отадан аввал келади. Бири савол берди:

- Ё Расулуллоҳ, инсонлар орасида яхшилик қилишимга энг лойиқ бўлган ким?

Савол: Бир қизнинг солиҳ ота-онасининг гапига кирмай, севган кишиси билан турмуш қуриши жоизми? Ота-онанинг фарзанди устида қандай ҳақлари бор?

Жавоб: Имом Насафий ҳазратлари билдиради: Ота-онанинг фарзандлари устида саксон ҳақи бор. Ҳадиси шарифда “Ота-онасини динга мос хизматлари билан рози қилган, Аллоҳу таолони рози қилган бўлади. Уларни ғазаблантирган, Аллоҳу таолони ғазаблантирган бўлади” деб марҳамат қилинди. (Ибн Нажжор)

Ҳасан Басрий ҳазратлари Каъбани тавоф этаётганида елкасига бир юк ортиб олган бирини кўриб деди:

- Нимага юк кўтариб олиб, тавоф этяпсан?

Савол: Қайнота ва қайнонага “ота-она” дейиш жоизми?

Жавоб: Қайнота-қайнонага “ота-она” дейиш ақлга тўғри келмайдигандек туюлса ҳам, аждодларимиз уларга ҳурмат маъносида “ота-она” деганлар.

Бақара сурасининг 133-ояти каримасида Яқуб алайҳиссаломга “Отанг Иброҳим, Исмоил ва Исҳоқ” деб буюрилган. Маълумки, Яқуб алайҳиссалом Исҳоқ алайҳиссаломнинг ўғли. Исмоил алайҳиссалом амакиси, Иброҳим алайҳиссалом эса бобосидир.

Иброҳим алайҳиссаломнинг отаси Торуҳ бўлгани ҳолда амакиси ва ўгай отаси Азар учун Қуръони каримда “Иброҳимнинг отаси” ифодаси келган. (Анъам, 74)